Darowizna nieruchomości jest czynnością polegającą na nieodpłatnym przekazaniu nieruchomości wybranej przez siebie osobie. Zgodnie z Kodeksem cywilnym przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Najważniejsze informacje dotyczące darowizny
Jak zostało wskazane – umowa darowizny jest umową nieodpłatną, jednakże nie jest całkowicie pozbawiona kosztów. Przekazanie następuje na podstawie aktu notarialnego z którym ściśle związane są koszty notarialne, które określone zostały w stosownym Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Ponadto, darowizna nieruchomości w kilku przypadkach podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Istnieją także sytuacje kiedy umowa darowizny nieruchomości będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Jakie dokumenty i informacje są wymagane przy darowiźnie nieruchomości?
Pierwszym z dokumentów jest dokument poświadczający podstawę nabycia nieruchomości jakim może być umowa sprzedaży, darowizny czy też inny potwierdzający tę okoliczność dokument. Jako kolejne dokumenty i informacje należy wymienić:
- dane osobowe stron przedmiotowej umowy
- numer księgi wieczystej nieruchomości
- rodzaj, adres i powierzchnia nieruchomości
- w przypadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego – zaświadczenie o przysługującym prawie do lokalu
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o niezaleganiu z zapłatą podatku od spadków i darowizn lub o zwolnieniu z tego obowiązku
- zaświadczenie o niezaleganiu z zapłatą opłat eksploatacyjnych
Darowizna nieruchomości a podatek od spadków i darowizn
Darowizna nieruchomości w większości przypadków będzie wiązać się z koniecznością zapłaty podatku od spadków i darowizn. Niniejszy obowiązek wynika z Ustawy o podatku od spadków i darowizn w której ustanowione zostały 3 grupy podatkowe wraz z ściśle określonymi limitami.
Istnieją również pewne wyjątki, gdy opodatkowaniu podlega tylko część wartości nabytych własności rzeczy i praw majątkowych lub nawet nie jest konieczna żadna zapłata. Mowa tutaj o kwocie wolnej od podatku. Wysokość tej kwoty zależna od więzi rodzinnych, a więc odpowiedniego usytuowania do określonej „grupy podatkowej”. Albowiem istnieją trzy grupy podatkowe:
- Grupa I – małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie – w tym przypadku kwota wolna od podatku wynosi 10 434zł
- Grupa II – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych – w tym przypadku kwota wolna od podatku wynosi 7276zł
- Grupy III – inne osoby (także niespokrewnione) – w tym przypadku kwota wolna od podatku wynosi 4902zł
W konsekwencji oznacza to, iż po przekroczeniu powyższych kwot konieczne będzie zapłacenie podatku.
W tym miejscu należy wskazać, że przepisy wyżej wymienionej ustawy wprowadziły tzw. grupę zerową, do której zalicza się te same osoby co w grupie I z wyłączeniem zięcia, synowej oraz teściów. Wymienione osoby po złożeniu druku SD-Z2 do Naczelnika Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od nabycia własności mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
Niniejsza ustawa wprowadziła również możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej zgodnie z którą osobom z pierwszej grupy podatkowej tj.małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie – do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości 110 m2 powierzchni użytkowej nieruchomości. Jednakże muszą one dodatkowo spełnić trzy przesłanki:
- nie mogą posiadać własnej nieruchomości
- nie mogą znajdować się w stosunku najmu
- muszą zamieszkiwać w darowanej nieruchomości nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat i być w niej zameldowanym na pobyt stały.
Darowizna nieruchomości a podatek od czynności cywilnoprawnych
Umowa darowizny nieruchomości będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych w sytuacji przedmiot niniejszej umowy jest obciążony długami lub zobowiązaniami darczyńcy. Za przykład można wymienić najem, dzierżawę, ale również kredyt.
