W rozumieniu osób niezwiązanych z handlem giełdowym na giełdzie można zarabiać, kupując pewne aktywa taniej, a następnie sprzedając je po wyższej cenie. To prawda, ale możliwy jest również proces odwrotny, który nazywa się short bargaining lub krótka sprzedaż.
Czym w uproszczeniu jest krótka sprzedaż?
Krótka sprzedaż (krótkie pozycje, krótkie transakcje, shorty) to transakcje giełdowe polegające na sprzedaży aktywów, których inwestor nie posiada, ale pożycza je od brokera.
Sam termin “krótka sprzedaż” jest dosłownym tłumaczeniem z języka angielskiego (short selling). Kiedy inwestor otwiera krótką pozycję, ma ujemną kwotę na swoim koncie, a kiedy pozycja jest zamykana, ujemna kwota jest odpisywana.
Przeciwieństwem transakcji krótkiej jest transakcja długa (lub “długa pozycja”).
Parametry transakcji krótkich
Otwieranie krótkich transakcji nie jest usługą bezpłatną i wymaga od inwestora spełnienia szeregu wymogów, które są nakładane przez brokera. Handel z aktywami, które nie są dostępne, nazywany jest handlem z depozytem zabezpieczającym (margin trading).
Margin trading to realizacja giełdowych transakcji spekulacyjnych z wykorzystaniem aktywów udostępnionych inwestorowi na kredyt pod zastaw określonej kwoty — depozytu zabezpieczającego.
Oto podstawowe parametry transakcji z wykorzystaniem depozytu zabezpieczającego.
- Margin Trading Rate to stopa procentowa, po której broker udziela kredytu inwestorowi. Jest on naliczany codziennie, co do zasady, z wyjątkiem pierwszego dnia (tzn. jeśli inwestor otworzy i zamknie krótką pozycję w tym samym dniu, nie zapłaci za pożyczkę brokerowi).
- Zabezpieczenie marży (lub po prostu marża) to kwota, która działa jako zabezpieczenie kredytu i jest zablokowana na rachunku do czasu zamknięcia transakcji marży. Jeśli cena przesunie się w przeciwnym kierunku o kwotę depozytu zabezpieczającego, transakcja jest automatycznie zamykana ze stratą. Jako zabezpieczenie depozytu zabezpieczającego można wykorzystać nie tylko gotówkę, ale również papiery wartościowe. Broker ustala wstępny i minimalny depozyt zabezpieczający.
- Początkowy depozyt zabezpieczający to początkowe zabezpieczenie wymagane do otwarcia pozycji. Oblicza się go jako wartość aktywów pomnożoną przez stopę ryzyka (jest ona różna dla różnych aktywów).
- Minimalny depozyt zabezpieczający to zabezpieczenie wymagane do utrzymania otwartej pozycji. Z reguły minimalny depozyt zabezpieczający to połowa depozytu początkowego.
- Stopa ryzyka to dyskonto, z jakim broker wycenia zabezpieczenie. Im bardziej wiarygodne aktywo, tym niższa stopa ryzyka. Im bardziej zmienne aktywo, tym wyższa stopa ryzyka. Na przykład gotówka ma niższą stopę ryzyka niż akcje.
- Dźwignia finansowa to stosunek środków własnych inwestora do środków, które broker pożycza na transakcje spekulacyjne zabezpieczone aktywami. Przykładowo, dźwignia 1:5 oznacza, że inwestor może otworzyć transakcję z 5-krotnością środków własnych. Broker pożyczy Ci resztę, za którą również będziesz musiał zapłacić. Wielkość dźwigni zależy od stopy ryzyka aktywa stanowiącego zabezpieczenie kredytu — im wyższa stopa ryzyka, tym mniejsza dźwignia tego aktywa.
Zatem, aby otworzyć krótką pozycję na giełdzie, nie wystarczy posiadać na swoim rachunku równowartości papierów wartościowych, które inwestor chce sprzedać. Konieczne jest posiadanie większej ilości zabezpieczeń, środków na depozyt zabezpieczający i ewentualną dźwignię finansową, a także tradycyjnych prowizji maklerskich za transakcje.
Jak zarabiać na szortach?
Istnieją dwie podstawowe strategie zarabiania pieniędzy.
- Otwieranie transakcji, kiedy rynek jest niedźwiedzi, w obecności trendu spadkowego. W tym przypadku najważniejsze jest prawidłowe obliczenie horyzontu transakcji — jak długo utrzymywać otwartą pozycję, aby zmaksymalizować zysk (ponieważ za depozyt zabezpieczający trzeba płacić codziennie).
- Otwieranie transakcji przed luką dywidendową. Po dacie granicznej cena akcji prawie zawsze spadnie mniej więcej o kwotę dywidendy netto (minus podatek). W związku z tym możliwe jest otwarcie transakcji krótkiej na 1 dzień w dniu odcięcia, zarabiając w efekcie kwotę dywidendy. Broker dostanie dywidendę, bo będzie właścicielem akcji w dniu odcięcia. Broker będzie mógł jednak zarobić tylko 1-2, maksymalnie 4 razy w roku na każdej akcji dywidendowej.
